تصمیم گرفتم از تجربه‌ی بازی‌های کامپیوتری که خوب بودن و ترجیحاً رایگان هم هستن براتون بنویسم، یکی از این بازی‌ها دوتا ۲ـه، یک بازی رایگان تحت پلتفرم استیم که اغلب بازی‌های من تحت این پلتفرم و آن‌لاین هستند. استیم پلتفرمیـه که توسط شرکت Valve طراحی شده و دوتا ۲ سال ۲۰۱۳ بعد از این‌که IceFrog سازنده‌ی اصلی بازی توسط شرکت Valve به استخدام در اومد به پروژه‌ی اصلی این شرکت تبدیل شد. مسئله‌ای که خیلی جالب‌ـه درباره‌‌ی این شخص این‌ـه که هیچ‌وقت اسم اصلی خودش رو لو نداده و تنها حرفی که از زندگی واقعیش به طرفدارهاش گفت سال ۲۰۰۹ این بود که ۲۵ سالش‌ـه! (یعنی الان حدود ۳۲ یا ۳۳ سال) 😀
از مسئله‌ی اصلی یعنی بازی دور نشیم، دوتا درواقع مخفف اسم Defense of the Ancient به معنی پاسداری از میراث‌ـه، اسمی که آیس‌فراگ برای مودی که برای بازی وارکرافت ۳: تاج و تخت یخ‌زده سال ۲۰۰۵ ساخت گذاشت. سبک بازی میدان جنگ چندنفره‌ی آن‌لاین (MOBA) هستش و در بازی مأموریت اصلی شما تخریب بنای باستانی تیم رقیب که در قلب پایگاهشون واقع شده هستش. دو طرف این بازی Radiant (روشنایی) و Dire (تاریکی) هستند که البته ربطی به خوب یا بد بودن هیچکدوم از دو سمت جنگ نداره و هر کدوم برای خواسته‌های خودشون می‌جنگن، اگر بازی وارکرافت۳ رو به انتها رسونده باشین متوجه میشین چون باید هر بار در نقش یک نژاد داستان رو جلو می‌بردین و باهاشون آشنایی پیدا می‌کردید.
برای دوستان طراح علاقمند به شخصیت‌سازی، شرکت‌ها و دولوپرهای بازی هم راهی برای کسب درآمد از این بازی در پی‌نوشت مطلب توضیح دادم که خالی از لطف نیست خوندنش شاید همون چیزی باشه که مدت‌ها دنبالش گشته بودین! 😉
هر تیم متشکل از پنج نفر‌ـه و که هر کدوم از ده نفر با یک کاراکتر خاص از میون نزدیک به ۱۱۵ قهرمان که دارای توانایی‌های مختص به خودش هست رو انتخاب و بازی رو شروع می‌کنن. تعریف جالبی که برای بازی دوتا ۲ در نظر گرفته‌شده «یک بازی تلفیق شده از فوتبال آمریکایی، بسکتبال و شطرنج» هست. شاید خندهدار به نظر برسه اما اگر حتی یک بار دست به بازی کردنش برده باشین متوجه میشین که پر بی‌راه هم نیست! دوتا ۲ درواقع بازی لحظههاست، لحظههای خلق شده توسط شما یا حریفتون، هر چیزی که اتفاق بیفته تا به هدف بازی یعنی خراب کردن بنای باستانی حریف برسه در واقع باید خلافیت ناب شما در اون نقش داشته باشه، باید در نقش یک کاراکتر انتخابی خودتون تمامی جوانب و احتمالاتی که ممکنه در صورت انتخاب شدن هر کدوم از ۱۱۴ کاراکتر باقی‌مونده اتقاق بیفته رو بسنجین و بنا بر هر کدوم از اون‌ها لوازم مورد نیازتون رو بخرین، هر بار که بازی می‌کنید همون نقشه‌ی همیشگی جلوی چشمتون پدیدار میشه، نقشهای که سه مسیر اصلی در اون برای رسیدن به پایگاه حریف و جنگل‌های متعدد و یک رودخونه درش جا گرفته و اما هر بار که بازی می‌کنید از بازی قبلی متفاوت و هیجان‌انگیرترـه و هیچ‌وقت خسته‌کننده نمیشه!
بازی غیر از دو بخش اصلی به اسم‌های Normal Match و Ranked Match یک بخش دیگه به اسم Arcade بعد از عرضه‌ی نسخه‌ی Reborn در خودش جای داده که Custom Gameهای مختلفی که توسط طراحای بازی ساخته میشه رو در خودش جای داده بازی‌هایی مبتنی بر بازی اصلی که هر کدوم مأموریت اصلی مختص به خودشون رو دارن و داستانی متفاوت از بازی اصلی، اما دو بخش اصلی بازی دوتا ۲ هم سبک‌های متفاوتی از همدیگه دارن که توی Normal Match میشه All Random، Single Draft، Ability Draft و … بازی کرد که هر کدوم شیوه‌ی خاص خودشون رو دارن اما شاید Ranked Match جذاب‌ترین موضوع بازی باشه، جایی که شما در دو شیوه‌ی Captain Mode (انتخاب یک کاپیتان برای تیم و توانایی از دسترس خارج کردن کاراکترهایی که تیم مقابل به نظرتون ممکنه اذییتون کنن باهاشون و پیاده‌سازی یک استراتژی خاص) یا All Pick (که هر کدوم از شما می‌تونید کاراکتر مورد نظر خودتون رو انتخاب و به کمک تیم برید) می‌تونید به رقابت بپردازید، رقابتی که برای MMR می‌جنگید. MMR به معنی Matchmaking Ratingـه که نشون دهنده‌ی مهارت شما در بازی‌ـه و با هر برد تیمتون این عدد زیاد و با باختنتون این عدد کم میشه، در واقع اگر با بازی محبوب کلش آو کلنز آشنایی داشته باشید می‌تونید MMR رو به کاپ‌های این بازی تشبیه کنید.
کاراکترهای بازی در سه گروه Strength (استحکام)، Agility (چابکی)، Intelligence (هوش و ذکاوت) تقسیم شدن که هر یک از کاراکترهای این دسته‌ها توانایی به خصوص دسته رو جدا از مهارت‌هایی که هر کدوم از کاراکترها مختص به خودشون دارن یدک میکشن که این توانایی‌ها از قبیل این موارد برای هر دسته هستن:
- استحکام: کاراکترهای این دسته جنگجوهای سرسختی هستن که استقامت بیشتری در برابر آسیب نسبت به دو دسته‌ی دیگه دارن، تندرستی بیشتر و قابلیت بازیابی سریع‌تر سلامتی توانایی‌های دیگه‌ی این دسته‌ست که اون‌ها رو در بطن مبارزه‌ها قرار میده. کاراکترهای این دسته بیشتر مبارزات تن به تن و نزدیک انجام میدن اما در هر نقشی می‌تونن جا بگیرن.
- چابکی: این کاراکترها استاد تکنیک‌های نبرد و اسلحه‌های به خصوص خودشون هستن، اشخاصی نکته‌بین و ماهر. زره مستحکم کاراکترهای این دسته و سرعت تاخت‌وتاز و حمله‌ی بالا، اون‌ها رو از دو گروه دیگه متمایز کرده. معمولاً وظیفه‌ی به دوش کشیدن بار حمله‌ی تیم‌ها بر عهده‌ی کاراکترهای این دسته‌ست.
- هوش و ذکاوت: جادوگران و ساحرانی زبردست دارای نیروی چی (Mana) بسیار بالا نسبت به دو گروه دیگه؛ به خاطر همین توانایی‌ها بیشتر برای کمک به دوستان به میدان نبرد میان ولی در اولین فرصتی که بتونن زهر خودشون رو به دشمناشون هم می‌ریزین. بیشتر کاراکترهای این دسته شکننده هستن اما این موضوع اون‌ها رو به هدف ساده‌ای برای کشتن تبدیل نمی‌کنه. این کاراکترها اغلباً نبرد از راه دور با عصاهای جادویی ترجیح دادن و اگر توانایی بالایی نداشته باشید به راحتی شما رو برای دوستاشون به دام میندازن.
همونطور که قبل‌تر هم گفتم هر تیم از پنج نفر تشکیل میشه اما هر پنج نفر تیم نمی‌تونن و نباید که کاراکترهایی با نقش مشابه در تیم بردارن. توی هر تیم پنج نقش وجود داره که هر کدوم از این نقش‌ها کار و وظیفه‌ی به خصوصی دارن و باید به نحو احسنت اون رو انجام بدن که تیم بتونه تمام و کمال طی بازی نیازمندی‌هاشون رفع بشه و بتونن بازی رو به دست بگیرن که این نقش‌ها شباهت خیلی زیادی به پست‌های یک تیم بسکتبال دارن و به ترتیب زیر هستن:
- پست ۱ (aka Hard Carry): این نقش بیشترین و بالاترین اهمیت برای بدست آوردن طلا و XP در تیم رو داره و معمولاً با دو بازیکن نقش پست‌های ۴ و ۵ به یک مسیر فرستاده میشه که مطمئن بشن که توسط دو بازیکن دیگه کاملاً پشتیبانی میشه که هر چه سریع‌تر بتونه به اصطلاح Farm کنه که طلا و XP به دست بیاره. این نقش بیشتر به طلا وابسته‌ست و وظیفه‌ی اصلی بازیکن این نقش فارم کردن هر چه بیشتر در اوایل بازی و بعد از اون گرفتن تصمیم‌های درست و به جا برای زنده موندن و برنده شدن مبارزات‌ـه. بار تهاجمی تیم در واقع بیشتر روی دوش بازیکن این نقش‌ـه.
- پست ۲ (aka Solo-Mid, Ganker, Semi-Carry): این پست تقریباً همه‌کاره‌ی تیم‌ـه به خاطر نقش‌هایی که توی بازی می‌تونه ایفا کنه اما جایی که بازیکن قرار می‌گیره بیشتر و اکثر اوقات یکی‌ـه، مسیر میانی یا Mid-Lane! کاراکترهایی که در این نقش بازی می‌کنن نیازمند فارم یکسان طلا XP هستن و به خاطر قدرت تحرک بالا و توانایی بردن مبارزه‌های تن به تن و یک و توانایی اثرگذاریشون توی مسیرهای دیگه و تتاسبی که می‌تونن توی اواسط زمان بازی ایجاد کنن انتخاب میشن. بازیکنان این نقش با کاراکترشون تقریباً در تمام فواصل زمانی بازی قوی هستن و در موقعیت‌های اورژانسی می‌تونن (و باید بتونن!) که تیم رو از مهلکه نجات بدن.
- پست ۳ (aka Offlaner, Suicide Solo): نقشی خیلی سخت که نیازمند تجربه‌ی بالای بازیکن‌ـه به دلیل این‌که اکثر اوقات در بازی‌های حرفه‌ای شخص باید در مقابل مسیری که حریف بازیکنای پست ۱ و ۴ و ۵ رو می‌فرسته بازی کنه و به همین دلیل اسم جوخه‌ی خودکشی یا انتحاری‌زن رو بهش دادن، این نقش رو میشه به مهره‌ی رُخ بازی شطرنج هم تشبیه کرد؛ وظیفه‌ی اصلی بازیکن این نقش در این موقعیت نمُردن و کسب XP بیشتر و بدست آوردن طلا فقط در مواقع امن‌ـه. کاراکترهایی برای این نقش اغلباً انتخاب میشن که بیشتر از طلا به XP نیاز دارن. این کاراکترها معمولاً توانایی فرار کردن دارن و می‌تونن به راحتی از مهلکه فرار کنن یا که مثل یک تانک می‌تونن مقاومت کنن و سریع نمیرن. روش دیگه‌ی اجرای این نقش این پست فرستادن بازیکنش به مسیری‌ـه که بازیکن همین پست تیم حریف در اون خط بازی می‌کنه و عملاً به فارم کردن و جمع آوری طلا و XP می‌پردازن و از مبارزه‌های تن به تن پرهیز می‌کنن تا بتونن خودشون رو به مبارزه‌های تیمی برسونن.
- پست ۴ (aka Roaming Support, Jungler): همونطور که قبلاً گفتم بازیکن این نقش همراه با بازیکن پست ۱ و ۵ به یک مسیر فرستاده میشه با این تفاوت که این بازیکن بیشتر از این که در خط و مسیر باشه وقتش رو در جنگل و به فارم کردن موجودات جنگل می‌گذرونه، البته تنها وظیفه‌ش همین نیست و باید مواظب باشه که بازیکن‌های تیم حریف مخفیانه به بازیکن پست ۱ تیم حمله نکنه یا به اصطلاح Gank نشن. ابزار و آیتم‌هایی که بازیکن این نقش می‌خره معمولاً ابزاری هستن که به تیم در اواسط بازی کمک می‌کنه که مبارزات تیمی خوبی داشته باشن و بتونن زنده از کارزار بیرون بیان. وظیفه‌ی دیگه‌ای که این بازیکن داره در اوایل بازی این‌ـه که به موجودات جنگل رو به داخل مسیر بکشونه که سربازهای خودی با اون‌ها مشغول بشن (به اصطلاح به این کار Pull کردن میگن) که بازیکن پست ۱ تیم کنترل مسیر رو به دست بگیره. البته ید طولای این پست رو در قتل عام‌های اوایل بازی رو نباید نادیده گرفت 😉 بازیکن این نقش با Gankهای به موقع و رفت‌وآمدهای زیاد به مسیر میانی و کناری جنگل و تواناهایی‌ها و جادوهای مناسب و قوی در اوایل بازی به‌سادگی می‌تونه با کمک یک نفر دیگه هر بازیکنی رو به صلابه بکشه و دست تیم رو حداقل برای دقایقی جلو بندازه.
- پست ۵ (aka Hard Support, Babysitter): همونطور که از شماره‌ی پست مشخص‌ـه این پست آخرین اولویت رو برای فارم کردن داره و به طور کامل از هرگونه نیاز به طلا و XP مبراست و خیلی عجیب نیست که حتی در اواسط بازی این بازیکن رو ببینید که تنها یک جفت کفش و یک عصای جادو خریده باشه و چندین تراز یا level از بقیه‌ی بازیکن‌ها عقب باشه، البته این نقش رو دست کم نگیرید چون که در واقع پاشنه‌ی آشیل تیم همین بازیکن و همین نقش‌ـه! این بازیکن‌ها معمولاً طلاهای خودشون رو خرج مراقبت از بازیکن پست ۱ می‌کنن و نیازمندی‌های اون رو برآورده می‌کنن که هر چه سریع‌تر بار بازی رو به دوشش بدن! خریدن پیک (Courier) و چشم ناظر (Ward) و یا از بین بردن واردهای تیم حریف برای به دست گرفتن کنترل نقشه به دوش این نقش‌ـه؛ در واقع‌های بازیکن‌های پست ۴ و ۵ بیشترین تأثیر رو نسبت به سایر پست‌ها روی فازهای اولیه‌ی بازی دارن چون به غیر از خرج کردن طلاهای خودشون برای تیم و رفع نیازمندی‌های تیم در واقع این بازیکن‌ها هستن که در ارزش زیادی در ابتدای بازی دارن چون با توانایی‌ها و جادوهای بسیار کارآمدی که دارن غیر از این‌که می‌تونن در اوایل بازی قتل عام راه بندازن بلکه به راحتی هم می‌تونن از Gank شدن جلوگیری کنن یا که بازیکن پست ۱ رو از مهلکه‌ای که گرفتار شده نجات بدن و نگذارن بازیکن بمیره و از بازی عقب بیفته.
البته درست‌ـه که بیشتر اوقات نقشهای بازی با همین نوعی که توضیح دادم شکل می‌گیره اما به دلیل Gameplay روانی که بازی داره هر نقشی ممکنه عوض بشه و تیم‌ها استراتژی‌های مخصوص خودشون رو پیاده کنن و تیم مقابل رو غافل‌گیر کنن، هیچ چیزی توی این بازی عجیب نیست و هر اتفاقی ممکنه بیفته که شما رو شگفت‌زده کنه که همین موضوع باعث شده که این بازی رو در واقع یک «ورزش الکترونیکی» بدونن و با بازی‌هایی مثل فوتبال بسکتبال والیبال و هر ورزش دیگه‌ای از نظر جذابیت و هیجان مقایسه‌ش کنن.
شاید به بازی کردن علاقه‌ی چندانی نداشته باشید اما اگه به چشم یه سرگرمی پول‌ساز بهش نگاه کنید شاید دیدتون عوض بشه؛ ولی چرا پول‌ساز، نه؟ اول این‌که دوتا ۲ دارای بیشترین جایزه‌ی میون تورنومنت‌ها و مسابقات بازی‌های کامپیوتری داره به عنوان مثال مقدار جایزه‌ی مسابقات رسمی جهانی دوتا ۲ امسال برای شانزده تیم ۴۶۰ر۷۷۰ر۲۰ دلار بود! این مقدار یعنی حتی اگر در رتبه‌ی ۱۳ تا ۱۶ هم قرار می‌گرفتید ۸۵۲ر۱۰۳ دلار جایزه دریافت می‌کردید و جالب‌تر این‌جاست که سهم جایزه‌ی تیم قهرمان ۰۰۲ر۱۳۹ر۹ دلار بود؛ که البته خیلی سخت‌ـه حتی قرار گرفتن توی ۱۶ تیم حاضر در مسابقات اما مسابقات جهانی تنها مسابقه‌ای نیست که با بازی دوتا ۲ برگزار میشه و توی ایران هم تورنمنت‌هایی با جایزه‌های میلیونی برگزار میشه و اگر بتونید پیشرفت کنید و به حدی از قدرت توی بازی برسید که همراه با تیمتون شرکت کنید چیزی رو از دست نمیدید!
پی‌نوشتی برای طراحان علاقمند به شخصیت‌سازی: بازی دوتا ۲ مدت‌هاست که برای طراحای خلاق راهی رو باز کرده که توسط اون بتونن برای کاراکترهای بازی لباس، آیتم و هر چیزی که بشه در بازی گنجوند رو طراحی کنن و در کارگاه بازی در انجمن استیم ثبت کنن که کاربران بهش رأی بدن که می‌خوان اون آیتم‌ها رو در بازی داشته باشن یا که نه و اگر رأی بله بیشتری گرفته باشین طرح‌هاتون به بازی اضافه میشه، اما کسب درآمد این موضوع کجاست؟ شرکت Valve آیتم‌های طراحی شده‌تون رو قیمت‌گذاری می‌کنه و به فروشگاه بازی در قالب جعبه‌های مختلف، تک آیتم یا …، البته ممکنه طرح شما اون‌قدر خوب باشه که قیمتی که شرکت براش در نظر می‌گیریه خیلی بیشتر از چیزی باشه که تصورش رو بکنید. نگران قیمت‌گذاری کم هم نباشید، هیچ آیتمی در فروشگاه دوتا ۲ از قیمت کمی برخوردار نیست! برای شروع به کارگاه دوتا ۲ برید و مقالات و توضیحات داده شده رو مطالعه کنید و با چند و چون کار آشنا بشید و بعدش مشغول به طراحی بشید!
پی‌نوشت ۲: اگر ارگان و شرکت یا حتی یک شخص حقیقی هستید و می‌خواید که یک تورنمنت راه بندازید می‌تونید برای شروع به این لینک و یا اگر یک طراح بازی هستید و علاقمند به پیاده‌سازی ایده‌ای بر پایه‌ی و چارچوب بازی دوتا ۲ هستید هم می‌تونید به این لینک مراجعه کنید و با راه‌کارهاش آشنا بشید که البته هر دو این کارها هم درآمدزایی هم برای شما خواهند داشت که با خوندن مطالب مورد نظر موجود در لینک‌ها باهاشون آشنا میشید.
ارادت، امیرسام
